Bij het uitzoeken van de stamboom is gebleken dat de achternaam Spaander, eerst
Spaender, in gebruik is gekomen omstreeks 1600.  Daarvoor werd de aanduiding Oud Ian
of Jong Ian gebruikt.
De herkomst van de achternaam is, zoals in vele gevallen, te vinden in de beroepssfeer.
Waar in de eerste helft van de 17e eeuw werd geschreven: "comt van spaenderen.....), oud recht archief Wormer, heeft dit vele jaren voor mij vraagtekens opgeleverd, zoals "wat zou dit werkwoord betekenen?". Bij het verdiepen in de wordingsgeschiedenis van Wormer kwam echter de visserij naar boven.  In de visserij werden (en worden) voor de rokerij
houtspaanders, houtafval, turf en turfafval gebruikt. Lezen we "spaenderen" dan is het verklaarbaar dat er een handel bestond in "spaanders" en dat het verwerken (spaenderen) van eiken-stobben tot spaanders een beroep was.
Dit, gecombineerd met de functie van scheepstimmerman (J.P.Oud Ian) en handelaar in verschillende waren, zoals kramerijen, comenije, bier en andere zaken, maken het duidelijk dat hier de basis van de achternaam moet worden gevonden. Ook de kinderen van J.P.S Oud Ian bewogen zich op dit terrein. Claes handelde in "rap" (houtafval, turfafval) voor de rokerijen en zijn "raphalerszaak" werd na zijn dood overgenomen door een zwager.  Jacob had een verveningsbedrijf en was turfschipper. Vrerick was "klotschipper" (vervoer van bonken turf) en had tevens een beurtvaarders bedrijf (damschipper).  Jan Pieter Jonge Ian, de jongere broer van Oud Ian, had een schip en werd aangeduid als schuitvoerder. Hij had tevens een werf in de Middel te Wormer. Ook op een werf vallen er spaanders bij het gelijk hakken van eiken planken voor scheepsreparatie en zo voerde ook hij de naam Spaander.
Een verdere puzzle bij het uitzoeken van de stamboom is geweest het niet constant voeren van dezelfde achternaam. Zo ontdekte Gerrit door zijn kennis van oud schrift, dat
Spaanders en Mangleriussen broers en zusters waren (genoemd in een akte over de
verdeling van de erfenis van Coccrus) en dat J P Oude Jan en J P Jonge Jan broers waren in een akte van 1626 (zie blz 15).
Vele kinderen van J.P.S.Oud Ian hebben hun moeders achternaam gevoerd en vaak
afwisselend gebruikt, soms konstant, zoals Vrerick. Gelukkig dat de familie niet
onbemiddeld was, want bij erfenissen werden de erfgenamen, Mangleriussen en
Spaanders, door de notarissen heel duidelijk als broers en zusters aangeduid! Voorts werd uit allerhande akten (meest rechtszaken) opgediept dat er Spaander-kinderen bestonden die niet in de doopboeken waren gevonden. Bij het terugzoeken vanuit deze akten bleek dat de naam Spaander bij de vader soms was weggelaten of soms werd geschreven als: Spans, Spaders, Scrap (Bijnaam ? Scrap is engels voor 'overblijfsel' zoals een spaander), Spr, etc.