4

Ga naar de  VORIGE  bladzijde

Ga naar NUMMERS   of    INHOUD

Ga naar de  VOLGENDE  bladzijde

Huismerk


Een kleine toelichting over huismerken in het algemeen en over het huismerk van de familie SPAANDER in het bijzonder, moge hier volgen.

Huismerken zijn bijna altijd ouder dan familiewapens en familie achternamen.
Reeds in de vroege middeleeuwen hadden de welgestelde families een huismerk waarmede acten, testamenten, enz. werden getekend, indien iemand de schrijfkunst niet machtig was.  Mede werd het huismerk gebeiteld op de grafstenen der familie en werd het gegrift op roerende goederen van waarde of omvang.
Wij tekenen hierbij aan, dat bij acten vanaf 1600 tot heden, waarin een of meer leden der familie Spaander worden genoemd, deze altijd tekenden met een handtekening , terwijl wij er mede op
wijzen, dat die handtekeningen allen uiterst fraai zijn, speciaal die der tak Durgerdam.
Uit Wormer zijn twee grafboeken bekend en wel een grafboek ongedateerd tot het jaar 1736 en een gedateerd vanaf 1736. Hierin komen plattegronden van alle graven voor, vele met aantekeningen van namen (letters) en/of tekeningen van huismerken of familiewapens.  Van het oudste grafboek is een blad spoorloos verdwenen, waarop de graven stonden vermeld die bezuyden de Kerk liggen. En juist hier liggen 3 graven van Spaanders en wel op No.15, 16 en 17, waaronder het graf van Claes Janz Spaander. Het is wel erg jammer dat juist dit blad, wat zo belangrijk had kunnen zijn voor onze familie, verloren is geraakt.
In het Choor der Kerk vinden we op no.15 het graf van Jan Pieterz Spaander's (Groote Jan) kinderen met ons huismerk op de grafsteen gebeiteld, alsmede de letters I, P en S. (I voor Ian = Jan).  Het huismerk vertoont 2 of 3 generatie strepen (de horizontale streep kan uit twee delen bestaan).
Een en ander wijst er op dat ons huismerk zeker dateert van plm 1500.  Stellig ligt in dat graf mede begraven Jan Pieterz Spaander zelf omdat het huismerk op de grafsteen uitgebeiteld, is versierd met de letters I P S en tevens omdat uit een aantekening dd. 1 Augustus 1715 blijkt dat Willemtie Jan(d) Spaander, geboren 8 Mei 1639, oud 77 jaar, toen grafrechten betaalde voor graf No.15 van het Choor der Kerk.  Zij was een dochter van Jan Pieterz Spaander, hiervoor genoemd.
Het is zeer aannemelijk dat in dit graf de vader van Jan Pieterz, t.w. Pieter Jansz, de watergeus,
en ook diens echtgenote Sybruch Heynis begraven liggen.
Graf no.6 in het Choor behoorde aan Dirk Heijnricks Him, echtgenote van Jannetje Jansd Spaander, de jongste dochter van Groote Jan, terwijl graf No.8 in het Choor behoorde aan de
familie Stijfselmaker, waarvan een zoon getrouwd was met een kleindochter van Groote Jan, en wel Geurtje Spaander.
Het is van algemene bekendheid dat de prominenten van steden en dorpen werden
Het is zeer aannemelijk dat in dit graf de vader van Jan Pieterz, t.w. Pieter Jansz, de watergeus,
en ook diens echtgenote Sybruch Heynis begraven liggen.
Graf no.6 in het Choor behoorde aan Dirk Heijnricks Him, echtgenote van Jannetje Jansd Spaander, de jongste dochter van Groote Jan, terwijl graf No.8 in het Choor behoorde aan de
familie Stijfselmaker, waarvan een zoon getrouwd was met een kleindochter van Groote Jan, en wel Geurtje Spaander.
Het is van algemene bekendheid dat de prominenten van steden en dorpen werden begraven op de eereplaats, t.w. in het Choor der Kerk.
Wormer was een zeer voorname en belangrijke plaats in de 16e en 17e eeuw, immers in het jaar 1622 hadden Wormer en Jisp samen wel 5229 inwoners, een aantal dat thans alleen in menige kleine provinciestad wordt gevonden.
Ook het huismerk onzer familie wijst op de belangrijkheid van ons geslacht reeds in de 16e eeuw, hetgeen verder wordt aangetoond door eigen graven, meerdere acten met handtekeningen, door hun bezittingen, zoals die in testamenten worden beschreven en door de daden van Pieter Jansz, de watergeus, die met een eigen schip "De Jonge Arend" de Spanjaarden bestreedt in de 80 jarige oorlog en van wien gezegd werd:  "Hij hakte de schepen aan Spaanders".
De Spaander-zandbank, liggende tusschen het Enkhuizer Sandt en het Vrouwe Sandt in de
Zuiderzee, staat stellig met onze watergeus in verband. De Spaander-zandbank wordt op oude zeekaarten vermeld, o.a. op een zeekaart van Anno 1710 in het Zuiderzee museum te Enkhuizen.

Ga naar de  VOLGENDE  bladzijde

Ga naar de  VORIGE  bladzijde

Ga naar NUMMERS  of   INHOUD